Taaltips van Taalonthaal :: aflevering 22 – versie 1

Je hebt het juist.

 

Wanneer krijgt een bijvoeglijk naamwoord een -e?

  • Bij woorden in het meervoud: de weinige vrouwen, verschillende mensen.
  • Bij de-woorden in het enkelvoud: de mooie bloem, een mooie auto, mijn uitgebreide inleiding, Jans nieuwe fiets.
  • Bij het-woorden als het bijvoeglijk naamwoord wordt voorafgegaan door het, dit, dat, een bezittelijk voornaamwoord (mijn, jouw) of een genitief (Jans). Dat noemen we bepaalde determinatoren. Enkele voorbeelden:
    het respectloze gedrag, dit huidige politieke en economische landschap, mijn uitgebreide betoog, Jans nieuwe boek.
    (-> Vlamingen maken hier het vaakst fouten tegen)

Het-woorden die voorafgegaan worden door een, elk, menig, zo’n,… krijgen geen -e . Dat noemen we onbepaalde determinatoren. Enkele voorbeelden:
een socialistisch maoïsme, zo’n centralistisch kapitalisme.

 

Schematisch:

bepaalde determinator onbepaalde determinator
het-woord +e
Bijv.: het respectloze gedrag
/
Bijv.: een socialistisch maoïsme
de-woord +e
Bijv.: de mooie bloem
+e
Bijv.: een mooie auto
meervoud +e
Bijv.: de weinige vrouwen, verschillende mensen

 

Er zijn enkele uitzonderingen op bovenstaande regel. In vaste verbindingen, functieaanduidingen en (min of meer) officiële benamingen blijft het bijvoeglijk naamwoord bijvoorbeeld onverbogen: het bijvoeglijk naamwoord, een plastisch chirurg, het Koninklijk Besluit.

 

Meer weten?

http://www.vrt.be/taal/bijvoeglijke-naamwoorden-verbuigen

http://www.taaltelefoon.be/verbuiging-van-bijvoeglijke-naamwoorden-veelgemaakte-fouten

http://taaladvies.net/taal/advies/tekst/28/verbogen_onverbogen_bijvoeglijk_naamwoord_zonder_betekenisverschil_algemeen/